Sözleşmenin meydana gelmesi
I-İCAP (SÖZLEŞME YAPMA TEKLİFİ)
1a-Tanım:
Bir sözleşmenin meydana gelebilmesi için gerekli olan iki irade açıklamasından zaman itibariyle ilk önce yapılana “icap” (öneri) , bu açıklamayı yapan tarafa da icapçı (öneren ) denir.
1b-icabın unsurları.
i-icap zaman bakımından önce açıklanan irade beyanıdır.
ii-icap tek taraflı ve varması (ulaşması) gerekli bir irade beyanıdır.
iii-İcap icapta bulunan kimsenin (icapçının ) bu beyanı ile bağlı olma niyetini yansıtmalıdır. Yani icap oluşmuşsa icapcıyı bağlar. İcapcının beyanından icabı (önerisi) ile bağlı olma niyeti açıkça anlaşılmaz ise bir icap değil icaba davet söz konusu olur.
iv-İcap yapılmak istenen sözleşmenin tüm esaslı (asli)unsurlarını içermek zorundadır.
Yani icap (öneri) yöneltildiği tarafın (karşı taraf) tereddüte düşmeden kabul ya da iradesini açıklayabileceği şekilde olmalıdır.Örneğin bir mal satılacaksa hangi malın satılacağı, özellikleri, hangi fiyata satılacağı, miktarı vb
v-İcap mutlaka bir karşı tarafa yöneltilmiş olmalıdır. Karşı taraf tek kişi de olabilir veya icap kamuya karşı da olabilir. Bu durumda umuma icap söz konusudur.
Örnek: gazetelere verilen kiralık ev ilanları vb.
1c-icabın bağlama süresi
i-süreli icaplarda:
bir kimsenin belli bir süre bağlı olmak niyeti ile beyan ettiği icaba süreli icap denir.
Süreli icapta bulunan kimse bu sürenin sonuna kadar icabı ile bağlı kalır. Kabul haberi bu süre bitmeden önce icapçıya ulaşmazsa icapçı (öneren) artık icabı ile bağlı kalmaktan kurtulur.
ii-süresiz icapta
yani icapçının kabul için bir süre belirlememiş olduğu durumda ise
-hazır olanlar arasında
Süresiz bir icap hazır olanlar arasında yapıldığı takdirde , kabulcü derhal kabul beyanını açıklamazsa icap bağlayıcılığını yitirir.İki tarafın telefonla veya temsilcileri aracılığıyla yapmış oldukları icaplar , hazır olanlar arasında yapılmış sayılır.
-hazır olmayanlar arasında
Karşı karşıya bulunmayanlar arasında yapılan süresiz icabın bağlama süresi vaktinde gönderilmiş bir kabul haberinin icapcıya ulaşacağı ana kadardır. Süresi içinde ulaşacak şekilde gönderilen ancak vaktinde ulaşmayan kabul haberini alan icapcı , bununla bağlı olmak istemediğini derhal karşı tarafa kabulcüye bildirmediği takdirde sözleşme yine kurulmuş olur.
1d-İcaptan dönme
İcapcı kural olarak açıklamış olduğu icap beyanı ile bağlıdır, kabul beyanının açıklanması ile akit kurulmuş olur.Ancak BK m 9 a göre şu 3 durumda icapcı (öneren) icabından dönebilir.
-İcaptan dönme (rücu) beyanı, icaptan önce ulaşırsa (kabulcüye)
-İcaptan dönme beyanı , icap ile aynı anda karşı tarafa ulaşırsa
-İcaptan dönme beyanı kabulcüye icaptan sonra ulaşmakla beraber icaptan önce öğrenilirse icapcı icabından dönmüş (vazgeçmiş) sayılır. Yani icap hiç yapılmamış sayılır
kısaca icapçı icap kabulcü tarafından öğrenilinceye kadar beyanından döndüğünü kabulcüye bildirerek icabından dönebilir.
1e-Ölüm veya ehliyetsizliğin icaba tesiri
i-icapçı açısından
İcapçı, icabını açıkladıktan sonra (bağlayıcılık süresi içinde) ölürse veya fiil ehliyetini yitirirse , icapçı açısından şahsi edim niteliğinde olan beyanlar geçerliliğini yitirir. Maddi edimlere ilişkin icaplar ise bağlayıcılığını korur ve kabulcünün kabul beyanını açıklaması ile sözleşme kurulmuş olur.Meydana gelen (kurulan) bu sözleşme ile ölüm halinde (icapçı ölürse) mirası reddetmemiş olan mirasçılar bağlı olurlar.Örnek: satım sözleşmesinde icapta bulunan kişi ölmüşse ve karşı taraf süresi içinde kabul beyanında bulunursa (icapçı ölmüşken) icapcının maddi edimi (malın teslimi) ile mirasçılar bağlıdır.
ii-kabulcü açısından
Kabulcünün kendisine gönderilen icabın bağlama süresi içinde ölmesi veya fiil ehliyetini yitirmesi halinde aynen icapta olduğu gibi kendisine şahsi bir edimi ifa etmesini öneren beyanlar geçersiz kalır.Kabulcünün maddi bir edimi ifa etmesini öneren beyan mevcutken kabulcünün ölmesi halinde mirasçıları icapçıya kabul haberi göndererek sözleşmeyi inşa edebilirler.
II-KABUL (SÖZLEŞMENİN KURULMASI)
a-tanım
kabul , icapçının yapmış olduğu öneriye(icaba) kabulcünün verdiği olumlu cevaptır.
Yani kabulcünün kendisine yapılmış olan icapla tamamen mutabık olduğuna ilişkin tek taraflı ve varması (ulaşması) gerekli irade açıklamasıdır.
b-kabulün unsurları
-Kabul beyanı tamamen icaba uygun ve onu onaylar nitelikte olmalıdır. Eğer kabulcünün beyan ettiği irade icabı değiştirir veya tamamlar nitelikte olursa , kabul değil yeni bir icap durumu söz konusu olur.
-Kabul beyanının sözleşmenin kurulmasını sağlayabilmesi için mutlaka icabın bağlama süresi içinde icapcıya ulaştırılması gerekir.İcabın bağlama süresini aşarak icapcıya ulaşan kabul beyanı kabul değil yeni bir icap sayılır.
-Kabul beyanı yazılı sözlü veya temsilci aracılığıyla da açıklanabilir.8şekle tabi değildir)
c-zımni kabul
Eğer kabul iradesi açık olarak beyan edilmişse (kullanılan ifade ve sözcüklerden duraksamaya yer vermeyecek şekilde açıkça anlaşılıyorsa) buna açık(sarih) kabul denir
Kabulcünün icabı kabul ettiği açıkça anlaşılmamakla beraber (susma ve sessiz kalma) takındığı tavır ve davranışlardan onun bunu kabul ettiği sonucu çıkarılabiliyorsa buna da örtülü(zımni) kabul denir.Susmanın yanında sahiplenme ve ifa(yerine getirme) ile de zımni kabul halleri mevcuttur.
Örnek. Kendisine gönderilen kumaştan bir takım elbise dikmesi istenilen terzinin , kumaşı uygun bir süre içinde geri göndermemesi, elbiseyi dikmeyi kabul ettiği anlamına gelir.
d-kabulden dönme
Kabulden dönme beyanı (açıklaması) kabul beyanından önce veya aynı anda ulaşması hatta sonra ulaşsa bile icapcı tarafından önceden öğrenilirse kabulcü kabulden dönmüş olur. Bu durumda kabul beyanı hiç açıklanmamış olur ve akit meydana gelmez.
e-ölüm yada ehliyetsizliğin kabule etkisi
Kabul beyanında bulunduktan sonra kabulcünün ölmesi veya fiil ehliyetini kaybetmesi halinde şahsi edimler için mirasçılar bağlı değildirler.Örnek. bir şarkıcının konser teklifini kabul ettikten sonra ölmesi halinde meydana gelen akit kendiliğinden sona erer. Maddi edimler (para, mal) için kabul beyanı ile kurulan sözleşme ile kabulcünün mirasçıları bağlı olurlar.
kaynak: turkhukuksitesi.com
Özet geçmek gerekirse;
başkalarının kendisine icapta bulunması olayına hukukta verilen isim. bir mala fiyat verip bunu yayınlamak icaba davettir. icap ile icabe davet sık sık karıştırılır. sözleşme yapma çağrısıdır bir nevi. kişi icaba davet çağrısı yaparak icapçı olmaktan kurtulur ve başkalarının icapta bulunmasına olanak sağlar.
en kolay anlaşılacak örneği evlere dağıtılan hipermarket broşürleridir. bunları dağatarak kişileri icaba davet etmiş olur. kişiler de bu icaba daveti kabul ederek mağzanın yolunu tutarsa icapçi durumuna düşer.
mağaza vitrinlerinde ürünlere konulan etiketler icaba devet değil kural olarak icap niteliği taşır.şayet, numunedir, satılmaz vb. gibi ibareler taşıyorsa icaba davet olarak kabul edilir.yani bir mağaza vitrininde gördüğünüz elbiseyi almak istediğiniz anda mağaza sahibinin size "satmıyorum kardeşim" deme hakkı yoktur.
borçlar kanunu 7/iii
kaynak: http://www.itusozluk.com/goster.php/icaba+davet
Konuya girmem gerekirse;
Sahibinden.com, Gittigidiyor.com gibi online alışveriş yapılan sitelerde bazı uyanıklar aramalarda üst sıralara çıkmak için fiyatına 1TL gibi bir değer biçiyorlar. Açıklama kısmında herhangi bir ek fiyat açıklaması bulunmayan ilanlarda çok durumda.
Kafama takılan şudur ki , değeri yüksek bir ürünü ben 1TL' ye almaya çalışsam ve doğal olarak satıcı satmayacağı için hukuki süreçte mücadele etsem 1 tl' ye ürünü alabilir miyim? bu konuda bilgisi olupta bilgilendiren olursa sevinirim..Benim aklıma düşen hinliktir kabul ediyorum, peki buradaki kullanıcıları uyarmak gerekmez ki ?
Ornek resim sahibinden.com art niyetsiz bir şekilde gosterilmek için alınmıştır. En az ederi 150 tl olan bu koltuklar 1 tl ye satıştadır. Sonuç?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder